De speech van Netanyahu en de parallel met koningin Esther

Vanavond begint het Joodse Poerimfeest en gisteren sprak de Israëlische premier Netanyahu voor het Amerikaanse Congres. Had die speech iets met (het verhaal van) Poerim te maken?

Veel religieuze Joden zien in ieder geval die opmerkelijke parallel tussen de speech van Netanyahu en een gebeurtenis die ongeveer 2500 jaar eerder plaats vond en die beschreven staat in het Bijbelboek Esther. De timing en kerngedachte van de speech van Netanyahu hebben daar volgens hen alles mee te maken.

Netanyahu maakt zich – zoals vele anderen in Israel en daarbuiten – ernstig zorgen over de kwade bedoelingen van Iran om kernwapens te maken en te gebruiken. Iraanse leiders hebben meermaals in alle openheid aangegeven dat de verwoesting van Israel hun ultieme doel voor het Midden Oosten is. Dat doel past bovendien in de eschatologische korte termijnverwachting die vele sjiieten met de soennieten gemeen hebben en die dus breed gedragen wordt. De Verenigde Staten en Europa lijken nauwelijks in staat om Iran in toom te houden en ondanks de huidige sancties geeft Iran haar recht op de volgens haar vreedzame ontwikkeling van nucleaire technologie niet op. De relatie tussen Obama en Netanyahu was naar verluid nooit goed maar ze is in de afgelopen jaren verslechterd terwijl de internationale gemeenschap, onder leiding van de Verenigde Staten, wel op het punt staat een nucleaire overeenkomst met Iran te sluiten. Israel is bang dat dit Iran juist de mogelijkheid zal geven om een nucleair arsenaal te bouwen en uit te breiden, tot het moment dat deze staat, die door Netanyahu de grootste sponsor van het internationale terrorisme wordt genoemd, over voldoende kernwapens zal beschikken om allereerst Israel aan te vallen. Volgens de Israëlische premier wil Iran daartoe uiteindelijk 190.000 centrifuges in werking hebben, tegenover enkele duizenden vandaag. De Israëlische regering stelt dat Israel weliswaar in de vuurlinie ligt, maar dat ook Europa en de Verenigde Staten uiteindelijk niet zullen worden ontzien door Iran.

Het is uitzonderlijk dat Netanyahu door de voorzitter van het Congres (een republikein) is uitgenodigd om voor het Amerikaanse Congres te spreken, terwijl de Amerikaanse regering, geleid door de democraat Obama niet blij is met deze nooit geziene gebeurtenis die het protocol doorbreekt dat het staatshoofd (Obama) verantwoordelijk is en het initiatief heeft in verband met de buitenlandse politiek. Ook binnen Israel zijn er die bang zijn dat deze speech de verhoudingen tussen de Israëlische en Amerikaanse regering verder zal verslechteren, maar Netanyahu heeft gezegd dat hij alles wil doen dat in het belang is van de Staat Israel. Hij wil de wereld – en vooral ook Amerika – nog één keer waarschuwen en wijzen op de kwade bedoelingen van Iran. Israel is zich meer dan bewust dat Iran door een apocalyptische bril naar de regio kijkt en verwacht dat de Iraanse leiders niet zullen terugdeinzen om nucleaire wapens in te zetten zodra zij er over kunnen beschikken. Zelfs indien een deal met Iran kan worden gesloten, dan nog loopt de termijn daarvan waarschijnlijk over 10 jaar af en zou Iran tussentijds kunnen besluiten om de inspecteurs niet meer toe te laten, aldus Netanyahu. Met zo’n arsenaal aan centrifuges kunnen ze dan binnen enkele weken over meerdere atoombommen beschikken, vreest Israël.

De speech van Netanyahu vond plaats op de voorlaatste dag voor het Poerim feest en let wel dat Netanyahu deze datum niet zelf heeft gepland, maar sprak op initiatief en uitnodiging van de voorzitter van het Congres. Het Poerim feest wordt gevierd ter nagedachtenis aan een bizarre en tegelijkertijd wonderlijke gebeurtenis waarin de Iraniërs (de Perzen) destijds ook al een belangrijke rol speelden.

In het boek Esther – dat zich afspeelt in het Perzische Rijk – komt de Jood Mordechai achter het plan van de eerste minister Haman om op één bepaalde dag alle Joden in het Perzische rijk uit te roeien. Haman wordt in het boek Esther nadrukkelijk vermeld als afstammeling van Agag, een Amelekiet. De Amelekieten waren de eerste vijanden waarmee het volk Israel na de uittocht in de woestijn werd geconfronteerd. Deze nakomelingen van Esau bleven al die tijd de Israëlieten vijandig gezind. Mordechai drong er bij zijn geadopteerde dochter Esther op aan om het uitroeiingsplan te verijdelen door het openbaar te maken voor haar echtgenoot, de toenmalige koning van Perzië.

Maar Esther was bang. Als zij de koning zelf zou benaderen om de bedoeling van Hamans’ decreet te voorkomen, dan zou ze daarmee ook het koninklijke protocol breken. Ze mocht immers niet zo maar de koning benaderen zonder dat ze daartoe door hem was verzocht. Het negeren van dit protocol kon haar einde betekenen en Esther was zich daarvan bewust. Esther vroeg het Joodse volk om drie dagen te vasten voor zij naar de koning zou gaan om het doodscomplot van de eerste minister openbaar te maken. De koning zat op de koninklijke troon in de koningszaal, tegenover de voorhof waar eventuele gasten die uit binnen- en buitenland waren uitgenodigd voor een audiëntie op hun beurt wachten tot zij de koninkrijkszaal mochten betreden. Toen de koning echter Esther in de voorhof zag staan reikte hij haar als staatshoofd zijn gouden scepter toe (Esther 5:1-2).

Waarom overleefden de Joden het uiteindelijk? Omdat Mordechai en Esther alarm sloegen en opstonden. Ze negeerden Haman niet, ze interpreteerden zijn woorden niet op een allegorische manier. Ze namen hem serieus en ondernamen stappen om daadwerkelijk iets aan zijn plannen te doen. Ze wachtten niet op een wonder, ze deden er echt iets aan. Uiteindelijk werd Haman zelf ter dood veroordeeld door de koning en mochten de Joden zich volgens een nieuw decreet verdedigen en dat hebben zij ook gedaan. Vanaf toen werd dit bijzondere wonder herdacht als het Poerimfeest en dus gevierd onder alle Joden in het Perzische Rijk. Het is een feest waarin iedereen blij mag zijn over de redding van de Joden. (Esther 9:20-23)

Netanyahu en Poerim

En dan de vermeende parallel: op dezelfde manier werd deze laatste weken Netanyahu gewaarschuwd om toch niet zo maar zonder de toestemming van President Obama – de machtigste man ter wereld en staatshoofd van de Verenigde Staten – voor het congres te spreken. Het zou de onderlinge relaties ernstig kunnen schaden als hij het protocol zou doorbreken. Maar Netanyahu wachtte niet op een wonder, hij ging toch naar het congres, omdat hij van mening is dat hij alles moet doen om het volk Israel te bewaren voor de bedoelingen van Iran en de plannen van de machthebbers van het hedendaagse Perzië om zijn volk op een toekomstige dag uit te roeien.

Deze woensdagavond begint het Poerim feest en gisteren sprak Netanyahu dus voor het volkscongres van de grootste bondgenoot van Israel, hopende dat het Amerikaanse congres hem zal willen steunen, maar ook vermoedende dat de regering van de Verenigde Staten hem misschien wel veel minder goed gezind is. Tijdens de ontmoeting van Netanyahu en Obama in 2012 kreeg die laatste ook al de boekrol van Esther overhandigd. De boodschap was toen al niet subtiel: als Israel ziet dat er een complot tegen hen wordt gesmeed, moeten ze wel spreken en niet stilzitten en afwachten.

Dit is wat de Joden tijdens de Pesach Seder tegen elkaar zeggen: niet alleen in Egypte, maar in elke generatie komt er een leider naar voren die ons wil uitroeien, maar de Heilige redt ons uit zijn hand. En zoals het toen was, zo zal het ook nu zijn.

Netanyahu gaf aan dat Israel altijd zal blijven staan, zeker nu ze voor het eerst sinds ongeveer 2800 jaar weer zichzelf kunnen verdedigen. Ze zijn niet meer verstrooid onder de volken. Laten we zeker blijven bidden voor de vrede van Jeruzalem en ook dat Israel niet op haar eigen hightech wapens zal vertrouwen, maar haar ogen naar de God van de hemel en aarde zal opslaan. Want de God van Abraham, Izaak en Jakob heeft beloofd dat Hij zich voor Israel zal stellen, zodat de volken zullen weten dat Hij God is.

Ik zal Mijn heilige Naam bekend maken onder Mijn volk Israel; Ik zal mijn heilige naam niet meer laten ontheiligen; en de volken zullen weten dat ik de Here ben, heilig in Israel. (Ez. 39:7)

Link: theblaze

Emile-Andre Vanbeckevoort & Arno Lamm